Geweld naar vrouwen toe

"Men are the {qawwam} of women, because Allah has given the one more than the other, and because they support them from their means. Therefore the righteous women are {qanitat}, and guard in the husband's absence what Allah would have them guard. As to those women on whose part ye fear {nushuz}, admonish them first, then refuse to share their beds, and finally {adriboo} them; but when they {ataa:} to you, then seek not against them means of annoyance: For Allah is Most High, great above you all."

Financieel-economische rechten en geborgenheid van de vrouw
Van de regels die Allah openbaarde en waaraan muslims zich moeten houden willen zij een
kans maken in het Paradijs te geraken, zijn er een hele reeks die de onderlinge relaties tussen mensen regelen.
Daartoe behoren regels die de relaties tussen leden van een gezin (en bij uitbreiding van een familie) regelen.
Ze liggen vast in wat men het Islamitisch familierecht noemt.
Deze regels hangen nauw samen met de economische situatie van de vrouw.
Vermits sommigen in dit luik ongelijkheden menen te ontwarren, wordt nagegaan of hier van fundamentele achterstelling sprake is.
Volgens het familierecht, ligt de financiele zorgplicht van een gezin volledig bij de man.
De man als broodwinner dus.
Hij is verplicht te voorzien in alle kosten van zijn gezin.
Hij moet daarbij handelen volgens zijn vermogen.
Een vermogend man kan bijvoorbeeld niet voor zichzelf maatpakken aanschaffen en voor vrouw en kinderen enkel goedkope confectiekleren bekostigen: "Laat haar wonen waar jullie wonen, naar jullie vermogen. (...) De welgestelde moet naar zijn welstand bijdragen geven en wie met mate levensonderhoud is toebedeeld moet bijdragen geven van wat Allah hem gegeven heeft. ..." (Koran 66: 6-7)

De vrouw heeft daarentegen geen financiele zorgplicht.
Omgekeerd zelfs, er wordt vanuit het familierecht altijd voorzien in haar financiele noden en in die van haar kinderen.
Deze zorgplicht valt ten laste van haar vader of haar man of haar broer en zo verder, naar gelang van de omstandigheden.
Een vrouw kan kiezen om huisvrouw te zijn.
Als moeder wordt haar taak zeer hoog gewaardeerd: Een man kwam bij de Profeet Mohamed(sallahi alahi wasalam)en vroeg hem: O Boodschapper van Allah, wie onder de mensen is mijn gezelschap het meest waardig? De Profeet zei(saws): jouw moeder. De man zei en wie wie daarna? De Profeet(saws) zei: jouw moeder. De man vroeg verder, en vroeg wie komt er daarna? Pas dan zei de Profeet(saws): jouw vader. (Bukhari)

De vrouw in de Islam heeft echter ook het recht te gaan werken, geld te verdienen, eigendom te bezitten in haar eigen naam, te erven, wettelijke contracten af te sluiten, handel te drijven, en haar vermogen te beheren zoals zij dat zelf wenst.
Voor dezelfde inspanning, krijgt ze dezelfde vergoeding als de man.
Zij kan ook haar eigen bedrijf runnen, en niemand - ook niet haar man - kan aanspraak maken op het vermogen of het inkomen van de vrouw.
Het inkomen dat ze verwerft is volledig en exclusief voor haar.
Ze moet niets bijdragen om de kosten van het gezin te lenigen, vermits de financiele zorgplicht voor het gezin volledig bij de man ligt.
Anders gezegd: zelfs als de vrouw een eigen inkomen of vermogen heeft, is de man nog altijd verplicht te voorzien in alle financiele kosten van de vrouw en haar kinderen.
Al is het de vrouw vanzelfsprekend niet verboden een bijdrage te leveren in de kosten van het gezin, maar ze moet dat niet doen.
Vanuit die context wordt de betekenis van een aantal verzen in de Koran nu duidelijk:
"De mannen zijn {qawwamuuna} voor de vrouwen, omdat Allah de een boven de ander heeft bevoorrecht en omdat zij van hun bezittingen uitgegeven hebben (voor het onderhoud van vrouwen)..." (Koran 4:34 - de rest van dit vers wordt later in dit artikel uitgewerkt)
Er wordt aan herinnerd dat de enige echte Koran de Arabische Koran is zoals Hij geopenbaard werd aan Mohamed(salahi alahi wasalam).
Een Koranvertaling wordt niet als Koran aanzien, maar wel als "een interpretatie van de betekenis van de Koran door een vertaler".
De vaak gebruikte vertaling dat mannen "zaakwaarnemers" zijn van vrouwen is ongelukkig gekozen en kan aanleiding geven tot verkeerde interpretatie van dit vers.
Vrouwen nemen hun eigen zaken waar, kunnen een eigen job uitoefenen, hun inkomen beheren, enz.
Bovendien is het hele vermogen van de vrouw onschendbaar, haar man kan daar niet aan.
De Arabische tekst van bovenstaand vers gebruikt het woord {qawwam}.
Dit is een intensieve vorm van {qaim} en betekent : zorg dragen voor, verantwoordelijk zijn voor (voor het algeheel welzijn, fysisch, emotioneel, financieel enz.).
Het is in die zin dat dit vers begrepen moet worden.
Het vers zegt dus eigenlijk: De mannen moeten zorg dragen voor de vrouwen.
Het is om die zorgopdracht te kunnen volbrengen, dat Allah "de een boven de ander bevoorrecht heeft omdat zij van hun bezittingen uitgegeven hebben (voor het onderhoud van vrouwen)".
De bevoorrechting wordt dus enkel met de zorgplicht in verband gebracht.
Dit hangt samen met vers 4:11. Daaruit blijkt dat een man niet bevoorrecht is de zin dat hij superieur is aan de vrouw, maar wel in die zin dat hij in het erfrecht (en enkel daar) financieel een groter deel krijgt omdat hij financieel ook alle lasten draagt.
In de Islam krijgt in geval van erfenis een zoon immers twee parten en een dochter een part: "Allah draagt jullie met betrekking tot jullie kinderen op: voor een mannelijk [kind] evenveel als het aandeel van twee vrouwelijke..." (Koran 4:11)
De zoon moet als man zijn dubbel part gebruiken voor het "zorg dragen van" een hele reeks personen benevens zichzelf (zijn vrouw, zijn kinderen, eventueel ook zijn moeder wanneer vader zou overleden zijn, enz).
Hoewel de dochter als vrouw geen enkele financiele zorgplicht heeft, en er in tegendeel altijd financieel voor haar gezorgd wordt, heeft de Islam haar wel een erfdeel toegekend.
Het part dat zij krijgt en dat weliswaar kleiner is, mag ze bovendien volledig voor zichzelf houden.
Het feit dat de man inzake erfrecht financieel bevoorrecht is geeft de man geen enkele superioriteit of dominantie, het geeft hem integendeel extra verantwoordelijkheden die niet vrijblijvend zijn.
Mannen wordt voorgeschreven royaal te spenderen aan hun gezin:
Het werd gemeld door Abu-Darda (radhiallaho anho) dat de Profeet (sallallaho alaihi wasallam) mij opdroeg: "Besteed zoveel als mogelijk aan je gezin."
(Kanz) Wanneer een vrouw vindt dat haar man te krenterig is, mag ze zelf nemen wat ze redelijkerwijze nodig heeft - zelfs zonder dat hij er weet van heeft: 'Aisha vertelde dat Hint bint 'Utba zei: "O Allahs Boodschapper. Abu Sufuan is een vrek en hij geeft mij niet voldoende voor mij en mijn kinderen.
Kan ik van zijn bezit nemen zonder dat hij er van weet?" De Profeet zei: "Neem wat voldoende is voor u en uw kinderen, en het bedrag moet eerlijk en redelijk zijn" (Bukhari)
Het niet nakomen van zijn zorgplicht heeft gevolgen voor de man, in het hiernamaals maar ook hier.
Wanneer hij niet voldoende spendeert aan vrouw en kinderen, is dit een van de redenen op grond waarvan zijn vrouw een echtscheiding kan aanvragen (Koran 65:6-7).
Dat een man zorgplicht heeft, ontslaat een man evenmin van een deelname in de huishoudelijke taken.
In navolging van Profeet Mohamed die een deel van het huishoudelijk werk op zich nam (zoals herstellen van kledij of opmaken van het bed),
worden mannen in de Islam aangemoedigd hun vrouwen te helpen in het huishouden, ongeacht of de vrouw huisvrouw is of uit werken gaat.
Bovendien is het huishouden doen geen verplichting voor de vrouw - al is het in de praktijk vaak zo dat wanneer de man kostwinner is, de vrouw zorg draagt voor het huishouden.
Ze moet dit echter niet doen.
Van rechtswege is een huwelijk in de Islam immers geen dienstbaarheidscontract maar een verbintenis tussen gelijken. 2,9

Over fysiek geweld tegenover vrouwen en gehoorzaamheid
Profeet Mohamed(sallalahi alahi wasalam)gaf de mannen de opdracht vrouwen niet te berispen of niet te slaan.
Bahz Ibn Hakim vertelde: "Ik vroeg de Profeet(sallahi alahi wasalam) hoe om te gaan met vrouwen en hij zei: Voed ze zoals jullie jezelf voeden, kleed ze zoals jullie jezelf kleden en sla of berisp hen niet."
Hoezo? Geeft Allah(subhana wa ta aala) mannen dan geen toestemming om een ongehoorzame vrouw te slaan?
Deze opvatting is gebaseerd op een interpretatie door traditionalisten en daarop verankerde vertalingen, van het tweede deel van vers 4:34 dat reeds eerder ter sprake kwam.
Er moet rekening mee gehouden worden dat de vroege interpretatie van de Koran plaatsvond in een sterk patriarchale maatschappij.
Het is dan ook weinig verwonderlijk dat termen waarvoor verschillende betekenissen mogelijk waren, systematisch geinterpreteerd werden vanuit het patriarchaal denken van de exegeet.
Dit behoort echter tot het cultureel erfgoed, niet tot de oorspronkelijke Boodschap.
Modernisten pleiten dan ook voor het herbekijken van deze interpretaties. 16-19
Wat tot dusver gezegd werd over de plaats van de vrouw in de Islam, wijst op een sterk gelijkheidsbeginsel in een model met veel respect voor de vrouw.
Een regel die zou stellen dat mannen hun "ongehoorzame" vrouwen mogen "slaan" zou helemaal niet passen in dit model - hoewel het veel mannen goed uitkomt dat sommige woorden meerdere betekenissen hebben zodat de geïsoleerde verzen in die zin kunnen geïnterpreteerd worden.
Of deze interpretatie geldig kàn zijn, en welke andere interpretatie zich opdringt, zal echter snel duidelijk worden uit een gedetailleerde analyse van het vers in samenhang met andere regels uit het Koranisch model.


Nushuz
Vers 4:34 gaat verder: "Maar zij van wie jullie {nushuz} vrezen, ... Het woord {nushuz} heeft verschillende betekenissen, waaronder: antipathie, animositeit, vijandigheid, onenigheid, tweedracht.
In de context van het huwelijk, kan {nushuz} vertaald worden als "een vorm van disharmonie in het huwelijk veroorzaakt door man of vrouw" kort gezegd: huwelijksproblemen. {adribu} Het vers vervolgt: "... vermaant haar, laat haar alleen in de rustplaatsen en {adribu} haar... "(Koran 4:34) Voor het woord {adribu}, gevormd rond wortel {d-r-b}, bestaan er tientallen betekenissen, waaronder: slaan, ontwijken, negeren, vermijden, verlaten.
Zoals gezegd, schreven de vroege Koranexegeten vanuit een patriarchale maatschappij en kozen zij systematisch voor interpretaties die daarin pasten.
Maar doorstaat de interpretatie als "slaan" de test van het model zelf, waarbij eerder genoemd vers 24:2 de algemene regel vestigt van gelijke straffen voor gelijke daden?
Er is immers geen enkele reden waarom er hier van deze algemene regel zou afgeweken worden: als er zelfs bij overspel geen onderscheid gemaakt wordt in straf voor mannen en vrouwen, waarom zou dan voor mindere huwelijksproblemen wel een onderscheid gemaakt worden?
Er moet met andere woorden gezocht worden naar de implicaties van de verschillende interpretaties van

Adribu
in samenhang met de rest van het model, ook door te onderzoeken tot wat dit leidt voor het omgekeerde geval, met name voor huwelijksproblemen veroorzaakt door de man.
Stel dat {adribu} betekent: slaan. 4:34 luidt dan: mevrouw veroorzaakt huwelijksproblemen, meneer spreekt er haar over aan, als dit niet helpt verlaat hij het echtelijk bed, als dat niet helpt slaat hij haar.
Dit lijkt geen erg logische "opbouw" van de aanpak, zeker niet wanneer men verzoening op het oog heeft, zoals uit de context van het daarop volgend vers 4:35 blijkt . Afgeleide betekenis op grond van 24:2 (gelijke daden, gelijke sancties) zou dan opleveren dat wanneer, omgekeerd, een man huwelijksproblemen veroorzaakt, de vrouw haar man mag slaan.
Dit zou leiden tot een eindeloze echtelijke vechtpartij!
Het is duidelijk dat deze redenering geen steek houdt.
Ze is inderdaad ook niet in overeenstemming met wat het model oplegt voor huwelijksproblemen veroorzaakt door de man, wat meteen besproken wordt.
Stel nu dat {adribu} betekent: ontwijken, vermijden, eventueel zoals Mohammed Abdul Malek voorstelt: tijdelijk verlaten. 4:34 luidt nu: mevrouw veroorzaakt huwelijksproblemen, meneer spreekt er haar over aan, als dit niet helpt verlaat hij het echtelijk bed (hij ontzegt zichzelf het recht op seksuele satisfactie); wanneer ook dit niet helpt, ontwijkt hij haar in alle andere opzichten (verbaal, enz.), verlaat hij desnoods tijdelijk het echtelijk dak (en ontzegt hij zich dus nog meer huwelijksrechten), in de hoop dat dit voor voldoende afkoeling zorgt en met in het achterhoofd het scheppen van ruimte voor een verzoening (4:35). Dit is al een veel logischere opbouw.
Afgeleide betekenis op grond van 24:2 (gelijke daden, gelijke sancties) zou dan opleveren dat, omgekeerd, wanneer een man huwelijksproblemen veroorzaakt, de vrouw desnoods ook een paar van haar huwelijksrechten (tijdelijk) opschort, met het oog op het bewerkstelligen van een verzoening.
En dit is nu precies wat vers 4:128 van de Koran, het vers dat handelt over huwelijksproblemen veroorzaakt door de man, zegt: "En als een vrouw van haar echtgenoot {nushuz} vreest dan is het voor beiden geen vergrijp als ze zich met elkaar verzoenen; verzoening is beter..." (Koran 4:128)
Met deze interpretatie is het model dus perfect consistent.
Er bestaan verschillende argumenten voor de interpretatie van {adribu} als "ontwijken, vermijden, eventueel tijdelijk verlaten" :
De consistentie van het geinterpreteerde model is perfect intact.
De betekenis van het vers is consistent met de uitspraken van Profeet Mohamed(salahi alahi wasalam) waarin hij stelt dat mannen hun vrouwen niet mogen slaan en waarmee hij dus het verbod vestigt op het gebruik van fysisch geweld tegen vrouwen.
In die zin geinterpreteerd, weerspiegelt het vers nu ook het centraal gelijkheidsbeginsel waarmee de Koran mannen en vrouwen behandelt.
Met deze betekenis van {adribu} resulteert de toepassing van de algemene regel "gelijke daden, gelijke sancties" (24:2) inderdaad in perfect symmetrische interpretaties voor 4:34 en 4:128. Vers 4:34 stemt nu ook overeen met de geest van het daarop volgende vers dat verzoening nastreeft. "
En als jullie onmin tussen jullie beiden vrezen, zendt dan een scheidrechter van zijn mensen, en een scheidsrechter van haar mensen.
Als zij beiden het weer goed willen maken, dan zal Allah hen met elkaar verzoenen. Allah is wetend en welingelicht. " (Koran 4:35)
De handelswijze is volledig in overeenstemming met de aanpak die het model voorstelt bij huwelijksproblemen, en is ook logisch, met name het inbouwen van (stapsgewijze) afkoeling in de hoop verzoening mogelijk te maken.
De handelswijze is tevens volledig in overeenstemming met de Koranische regel die stelt dat wanneer iemands iets slecht doet, men dit moet beantwoorden met gedrag dat beter is, om op die manier een vijandige situatie in gunstige zin om te buigen: "
Een goede daad en een slechte daad zijn niet gelijk. Beantwoord het slechte met iets dat beter is. Op die manier zal uw vijand uw vriend worden. Maar het wordt slechts aan hen die geduldig volharden aangeboden. " (Koran: 41:34)
De Islam schrijft bovendien ook voor boosheid te beheersen.
Slaan als een uiting van boosheid, zou dus in tegenstrijd zijn met de Profetische woorden die boosheid (tenzij ze veroorzaakt wordt door onrecht) omschrijven als afkomstig van Satan, die herhaaldelijk verbieden toe te geven aan boosheid en in tegendeel stellen dat men boosheid moet beheersen en zo snel mogelijk moet afkoelen, om te vermijden dat men dingen zou doen die men zich later zou beklagen.
Ook in dit opzicht is de vertaling van {adribu} als ontwijken, vermijden, (stapsgewijs) verlaten, consistent met het model terwijl een vertaling als slaan dat niet is. - "
Wie boos wordt al staande, moet gaan zitten. Als de boosheid dan nog niet bekoeld is, moet hij gaan liggen"(Ahmad, Tirmidhi). - "De besten onder jullie zijn diegenen die traag zijn in boosheid en snel in het afkoelen... Hoed u voor boosheid, want het is een levend (brandend) stuk kool op het hart van de afstammelingen van Adam" (Al-Tirmidhi) - "
Diegene die anderen kan overmeesteren in het worstelen is niet echt een sterk man. Echte kracht is in de persoon die zichzelf kan beheersen ten tijde van boosheid." (Bukhari) Vers 4:34 vervolgt dat wanneer de verzoening er komt, wanneer de vrouw dus opnieuw volledig toegewijd is aan het huwelijk, dan "seek not against them means (of annoyance)" (Yusuf Ali).
Met andere woorden: laat haar dan met rust en rakel het voorbije incident niet steeds weer op, gebruik het niet steeds weer tegen haar, begin er niet steeds weer over.
Het incident is gesloten.
Ook dit is in overeenstemming met de regels van wellevendheid die in de Koran en de Sunnah gevestigd worden.
Er is met andere woorden een zeer sterke zaak te maken voor het interpreteren van {adribu} als "ontwijken, (stapsgewijs) verlaten", terwijl gebleken is dat een interpretatie als "slaan" leidt tot inconsistenties en instabiliteit van het geheel van de interpretaties in onderlinge samenhang.